Nawigacja

Wiadomości

O projekcie Historia błońskich Żydów Lata wojny i okupacji Śladami Chai-Łai Finał w Operze Narodowej Tydzień Kultury Żydowskiej Filmy Kontynuacja

Szkoła Dialogu

Historia błońskich Żydów

Pierwsze wzmianki o Żydach w Błoniu pochodzą z XV wieku – Żydzi, wygnani z Warszawy, osiedlają się w naszym mieście, tworząc prężny ośrodek rzemiosła żydowskiego. Dzielą swój los z losem miasta – rozwój i względny dobrobyt w XVI i XVII wieku oraz zastój i nieszczęścia spowodowane wojnami toczonymi w wieku XVIII. Przez pewien czas, do 1810 roku, mają zakaz osiedlania się w mieście.

Jeśli chodzi o dane liczbowe, w różnych źródłach znaleźliśmy następujące informacje:

• wiek XVIII – mimo zakazu – w mieście przebywają nieliczni Żydzi

• połowa wieku XVIII – w majątku Starostwo ( to okolice „Poniatówki”) mieszka jedna rodzina, w 1771 roku – dwie, w sumie 13 osób, pełniąc funkcję arendarza przy dworze.

• rok 1808 – 20 osób

• rok 1820 – 99 osób ( ? )

• rok 1827 – 4 osoby ( ? )

• rok 1857 – 88 osób

• rok 1897 – 1029 osób

• rok 1909 – 1919 osób, co stanowi 36 % mieszkańców

W 1921 roku w Błoniu przebywają 1262 osoby narodowości żydowskiej, w 1939 roku - 2800 osób.

Błońscy Żydzi zajmują się handlem – w tym zbożami i nasionami, oraz rzemiosłem – głównie krawiectwem
i szewstwem.

W XIX wieku w Błoniu powstają fundamenty życia społeczności. Powstaje cmentarz żydowski oraz synagoga i rytualna łaźnia. Pierwsza drewniana synagoga mieściła się przy dzisiejszej ul. Piłsudskiego. Murowana zostaje wybudowana w 1912 roku przy obecnej ul.Nowakowskiego.Powstają stowarzyszenia pomagające ubogim Żydom: „Talmud-Tojre” oraz „Linas-Hacedek”, a w 1917 roku organizacja syjonistyczna, działająca w Błoniu od roku 1903, powołuje szkołę żydowską. Istnieje również szkoła dla dziewcząt -Bejt Jakow. W 1924 roku powstaje klub gimnastyczno-sportowy „Jordan”, a w 1928 sekcja sportowa organizacji Hatykwa. Błońscy Żydzi w 1920 roku zakładają też Żydowską Kasę Spółdzielczą w Błoniu, a następnie w 1928 roku żydowski Bank Ludowy. Inne źródło mówi o powstaniu w 1926 roku Spółdzielczej Kasy Bezprocentowej, dającej kupcom i rzemieślnikom korzystne pożyczki. Żydzi uczestniczą także w życiu politycznym naszego miasta. W 1924 mieli 4 mandaty we władzach miasta, a w 1939 dwa.

Napisz do nas

wczytywanie danych z serwera, proszę czekać

* oznacza pole wymagane

Szukaj nas na facebooku

Mapa

RSS | Kontakt | Mapa strony | Polityka prywatności

Imię*:
Nazwisko*:
Twój e-mail*:
Pytania, uwagi*:
Proszę przepisać tekst z obrazka*: