W październiku nasze gimnazjum przystąpiło do programu  „Szkoła dialogu”, realizowanego przez Fundację Forum Dialogu Między Narodami. Celem tego programu jest poszerzenie wiedzy młodzieży o wielowiekowej obecności Żydów  w Polsce, przywrócenie pamięci o historii własnego miasta oraz przełamywanie barier w relacjach między narodami.

W ramach programu odbyliśmy cztery spotkania z trenerkami Forum – Anną Bakułą i Anetą Kulińską. W czasie warsztatów poznawaliśmy kulturę i tradycję narodu żydowskiego, zastanawialiśmy się nad naszą lokalną historią i obecnością Żydów w Błoniu.   A potem przystąpiliśmy do najważniejszej części projektu. Zadaniem uczestników projektu jest bowiem zorganizowanie przedsięwzięcia dla mieszkańców swojego miasta i przedstawienie jego żydowskiej historii.  My postanowiliśmy  przygotować grę miejską dla rówieśników z innych szkół. Zaprosiliśmy uczniów klas II Liceum Ogólnokształcącego im W.Broniewskiego i uczniów Gimnazjum nr 1 im. H.Kołłątaja.

Pomysł na grę – pokazujemy najważniejsze elementy w tradycyjnym żydowskim życiu.  Dlatego w różnych miejscach Błonia zorganizowaliśmy punkty, gdzie uczestnicy gry wykonywali zadania związane tematycznie z żydowskim domem, chederem (to żydowska szkoła dla chłopców) oraz żydowskimi świętami. Odwiedziliśmy też miejsce, gdzie  w Błoniu stała synagoga, a gra zakończyła się na kirkucie – uczestnicy złożyli kamienie na istniejących jeszcze macewach. Opisy kierujące do kolejnych punktów zawierały historyczne informacje o błońskich Żydach.

Aby zdobyć informacje o żydowskim Błoniu, spotykaliśmy się ze świadkami historii – panią Alicją Kwiatkowską,  panami Jerzym Oziemskim i Władysławem Tyllem. Staraliśmy się poznać losy konkretnych osób – przywrócić im imiona, nazwiska, twarze.

Podsumowanie projektu odbyło się 2 grudnia w Centrum Kultury. Naszym gościem był Rabin Stas Wojciechowicz, przybył Burmistrz pan Zenon Reszka, uczestnicy gry, nauczyciele, Błoniacy. Wspominaliśmy błońskich Żydów – rodziny  Szpajsendlerów, Schusterów, Pasternaków, żydowskich sklepikarzy i  rzemieślników, ludzi, którzy chodzili po ulicach naszego miasta razem z naszymi przodkami.

Wspomnieniom towarzyszyły chanukowe światła –  właśnie trwała Chanuka.  Rabin Wojciechowicz zapalił kolejną   świecę na chanuki, opowiedział nam o  przesłaniu, jakie płynie z tego święta – nie trać nadziei, jeśli posiadasz mało w stosunku do potrzeb. Wiara sprawi, że to „mało” da ogromny efekt.

Jesteśmy dumni, z tego, co udało nam się zrobić podczas projektu. Wielu gimnazjalistów  zaangażowało się bardzo mocno.  Najważniejsza rzecz wydarzyła się w ich głowach i sercach – otworzyli się na przeszłość, na inną kulturę, religię, tradycję. A do historii błońskich Żydów – mamy nadzieję – będziemy wracać.