Przez ostatnie dwa miesiące, grupa osób z klas trzecich i drugich ciężko pracowała, aby 27 listopada zorganizować grę miejską dla kolegów z innych szkół. Było to podsumowanie projektu  Szkoła Dialogu Między Narodami.
Do wszystkiego przygotowywały uczniów podczas czterech spotkań dwie trenerki:  Ania Bakuła i Aneta Kulińska. Prowadziły dyskusje na temat kultury żydowskiej oraz historii Żydów w Błoniu -  naszym rodzinnym mieście. Niektóre informacje mogły być kontrowersyjne, czasem nie wszystko było do końca pewne. Lecz to nie był problem dla uczestników projektu.

Wszyscy byli niezwykle zaangażowani podczas zajęć, ale  też w swoim wolnym czasie. Niektóre osoby dowiedziały się również o miejscach, o których niewiele osób wcześniej wiedziało,  na przykład, gdzie znajdowała się błońska synagoga. Grupka dziewczyn zainteresowała się także kirkutem, czyli cmentarzem żydowskim.

Starają się działać w jego sprawie, gdyż jest on bardzo zaniedbany.
Każdy miał inny pomysł, jak zakończyć naszą wspólną pracę, jednak gra miejska okazała się najlepszym pomysłem.

Uczniowie podzielili się na grupy, każdy szukał informacji i przygotowywał zadania. Udało się nawet spotkać z osobami, które wiedziały dużo o Żydach w Błoniu. Nagrano z niektórymi wywiady, na przykład z Panem Jerzym Oziemskim.

W momencie przygotowań naszych trenerek nie było, lecz nad całością czuwała  Pani  Dorota Berlińska oraz nasza koleżanka Patrycja Ściślewska. Wszyscy dogadywali się nawet na Facebooku, chociaż czasem i to było trudne. Trzeba było także znaleźć odpowiednie miejsca na punkty z zadaniami, co też było nie lada wyzwaniem.
W końcu, gdy doszło do tak oczekiwanego wydarzenia, każdy był chociaż trochę zestresowany.

Po krótkim spotkaniu z Panią D.Berlińską, wszyscy udaliśmy  się do swoich punktów, żeby tam przygotować zadania i czekać na pierwszą grupę. W naszej grze uczestniczyli uczniowie z Gimnazjum nr 1 im. Hugona Kołłątaja oraz z I Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Broniewskiego. Każdą grupę  witały Wiktoria i Kasia.  Wyjaśniały one zasady i dawały instrukcje, jak dojść do pierwszego punktu. Były w nich  różne informacje historyczne.   

Uczestnicy odwiedzili pięć punktów rozmieszczonych w różnych punktach miasta. Na pierwszym dowiedzieli się od Oliwii, Kuby, Huberta i Mateusza, jakie tradycje panowały w żydowskim domu oraz czym był szabas. Kolejny punkt (na nim były Weronika, Natalia i Oliwia), opowiadał o żydowskiej szkole – tam można było poznać np. hebrajskie słowa. Punkt trzeci znajdował się przy ulicy Nowakowskiego, w miejscu gdzie kiedyś stała synagoga. Oto relacja Wiktorii z tego, co działo się na tym punkcie.

Na początku uczestnicy z uwagą wysłuchiwali opowieści o synagodze. Później zaś Tomek odgrywał rolę Rabina. Opowiadał o tym jaka byłą jego rola i jakie miał obowiązki oraz o ciężkiej drodze, jaką trzeba przebyć aby się nim stać. Wówczas każdy mógł przymierzyć tradycyjne ubranie rabina i zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.

Na terenie naszego stanowiska wspólnie także zaznaczyliśmy miejsce, w którym dawniej stała synagoga błońska, jednak w dużym pomniejszeniu. Obok niej Filip opowiadał o elementach synagogi, po czym każdy brał karteczkę bądź rzecz charakterystyczną dla tego miejsca i ustawiał się z nimi w odpowiednim miejscu w „mini” synagodze. Na koniec każda grupa rozwiązywała krzyżówkę na temat informacji zdobytych podczas pobytu  w naszym punkcie.

 Każda grupa naprawdę świetnie sobie z nią poradziła i otrzymała, z całą pewnością zasłużone, złote kamyki. Zadania związane z synagogą prowadziła również Ania.

Następny punkt był w naszej szkole. Razem z Patrycją, Kasią i  Sarą  opowiadałyśmy o żydowskich świętach. Ostatnie zadania były na błońskim cmentarzu żydowskim. Tam Wiktor, Karol, Krzysiek i Piotrek opowiadali o historii cmentarza, o zasadach zachowania na nim. Zadanie na kirkucie dotyczyło zdobień, które umieszczano na macewach.  

 Za  poszczególne zadania uczestnicy zbierali kamienie pomalowane na złoto oraz zdobywali punkty. Nie każde zadania były jednak proste, więc trzeba było się bardzo postarać i przede wszystkim uważnie słuchać.

Była także grupa dziewcząt – Aśka, Magda, Justyna i Karolina, które robiły zdjęcia i obserwowały jak konkursowicze radzą sobie z zadaniami.  
Każda klasa była następnie zaproszona na oficjalne zakończenie.

Odbyło się ono 2 grudnia w błońskim Centrum Kultury. Przyjechały tam dwie znajome wszystkim panie ze Szkoły Dialogu, ale także zaproszenie przyjął Rabin Stas Wojciechowicz. Zostały wtedy ogłoszone wyniki gry, przedstawiono wywiady i przedstawiciele z całego projektu mogli się wypowiedzieć o wspólnej pracy.

Rabin opowiedział nam o święcie Chanuka i zapalił chanukową świecę.
Wszystko skończyło się pomyślnie, bardzo radośnie i co najważniejsze,  cały czas panowała niezwykle przyjazna atmosfera. Teraz, zostało nam tylko trzymać kciuki, aby nasz projekt wygrał konkurs.

Dobrze byłoby cieszyć się z nagród, ale nawet jeśli nam się nie uda, to i tak najważniejsza jest wiedza, jaką wszyscy zdobyli podczas trwania projektu, nowe doświadczenia i otwarcie się na kulturę, o której nie wiedzieliśmy zbyt wiele. Wiedza o zwyczajach, religii, świętach, strojach, a nawet kuchni narodu, który prawie zmieciono z powierzchni naszego kraju i całej Europy, pozwoliła poszerzyć obszar naszej tolerancji i zrozumieć ludzi, którzy żyli i pracowali ramię w ramię z naszymi Dziadami.
Mamy nadzieję, że jesteśmy pokoleniem, które nie pozwoli na nienawiść i zabijanie ludzi tylko z powodu koloru skóry, innego języka, czy wyznania.

Wierzymy, że Holocaust nigdy się nie powtórzy.